TẬP LUYỆN THẾ NÀO ĐỂ TRÁNH TEO CƠ SAU TAI BIẾN ?

Sau tai biến (đột quỵ), nhiều bệnh nhân phải đối diện với tình trạng teo cơ, yếu cơ và cứng khớp do nằm lâu hoặc giảm khả năng vận động. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng hồi phục mà còn khiến sinh hoạt hằng ngày trở nên khó khăn hơn.

Vậy làm thế nào để tập luyện hiệu quả, tránh teo cơ sau tai biến?

1. Vì sao dễ bị teo cơ sau tai biến?

Sau tai biến, nhiều bệnh nhân phải đối diện với tình trạng teo cơ. Đây là hệ quả tất yếu khi cơ bắp không được vận động thường xuyên. Cụ thể:

• Liệt hoặc yếu chi: Người bệnh mất khả năng cử động một phần hoặc toàn bộ tay, chân → giảm hoạt động cơ.

• Ít vận động, nằm lâu: Khi bệnh nhân phải nằm trên giường nhiều ngày, cơ bắp không được sử dụng dẫn đến suy giảm khối lượng.

• Mất tín hiệu từ thần kinh: Tai biến gây tổn thương não bộ → mạch dẫn truyền thần kinh đến cơ bị gián đoạn, khiến cơ khó hoạt động bình thường.

• Cứng khớp & co rút cơ: Do không vận động, khớp dễ bị cứng, cơ co ngắn lại → khó cử động, thậm chí gây đau.

• Suy giảm tuần hoàn máu: Lưu thông máu kém làm giảm quá trình nuôi dưỡng và phục hồi cơ bắp.

2. Nguyên tắc tập luyện để ngăn teo cơ sau tai biến

Để hạn chế teo cơ và phục hồi vận động hiệu quả, người bệnh sau tai biến cần tuân thủ một số nguyên tắc quan trọng sau:

• Bắt đầu sớm: Tập luyện nên được triển khai càng sớm càng tốt ngay khi tình trạng bệnh đã ổn định. Việc vận động sớm giúp duy trì sự linh hoạt của khớp, hạn chế cứng khớp và co rút cơ.

• Tập thường xuyên, chia nhỏ buổi: Thay vì tập dồn nhiều động tác trong một lần, bệnh nhân nên tập nhiều lần trong ngày, mỗi lần ngắn (10–15 phút). Cách này giúp cơ bắp quen dần và tránh mệt mỏi quá mức.

• Tiến triển từ từ: Bắt đầu từ các bài tập thụ động (người nhà hoặc kỹ thuật viên hỗ trợ cử động) → đến chủ động có hỗ trợ → chủ động hoàn toàn → và cuối cùng là bài tập kháng lực (sử dụng tạ nhẹ, dây đàn hồi).

• Đúng kỹ thuật: Mọi bài tập phải phù hợp với khả năng vận động của người bệnh. Việc tập sai tư thế hoặc quá sức có thể gây chấn thương, trật khớp hoặc đau cơ.

• Kiên trì & đều đặn: Phục hồi chức năng là quá trình lâu dài. Người bệnh và gia đình cần kiên trì, không bỏ dở giữa chừng, vì hiệu quả chỉ thấy rõ sau một thời gian tập luyện liên tục.

• Luôn có sự theo dõi y tế: Các bài tập nên được hướng dẫn và theo dõi bởi bác sĩ hoặc kỹ thuật viên phục hồi chức năng để đảm bảo an toàn và đạt hiệu quả tối ưu.

3. Các bài tập giúp phòng tránh teo cơ

🔹 a. Bài tập thụ động

Dành cho bệnh nhân chưa thể tự vận động, cần sự hỗ trợ từ người nhà hoặc kỹ thuật viên:

• Nâng cánh tay, gập duỗi khuỷu, xoay khớp cổ tay.

• Gập duỗi khớp gối, xoay cổ chân.
  👉 Giúp duy trì độ linh hoạt của khớp, hạn chế co rút cơ.

🔹 b. Bài tập chủ động

Khi bệnh nhân đã có thể vận động một phần:

• Tự co – duỗi cánh tay, nâng gối, gập duỗi bàn chân.

• Tập trong biên độ an toàn, tránh gắng sức.

🔹 c. Bài tập kháng lực

Khi sức cơ cải thiện:

• Dùng tạ nhỏ, dây đàn hồi hoặc bóng tập.

• Tăng sức mạnh cơ, cải thiện thể lực.

🔹 d. Bài tập thăng bằng & đi lại

• Đứng giữ thăng bằng, nhón gót, bước ngang.

• Tập đi bộ có hỗ trợ (gậy, khung tập đi).
  👉 Giúp cơ thể linh hoạt, giảm nguy cơ té ngã.

4. Các yếu tố hỗ trợ khác

• Dinh dưỡng: bổ sung đủ protein, vitamin, khoáng chất để nuôi dưỡng cơ bắp.

• Tinh thần: sự động viên từ gia đình giúp bệnh nhân kiên trì hơn.

• Kỹ thuật y khoa hiện đại: kích thích điện cơ, vật lý trị liệu, phục hồi chức năng chuyên sâu.

BVĐK Phúc An – Luôn đồng hành cùng người bệnh

Tại Bệnh viện Đa khoa Phúc An, chúng tôi hiểu rằng hành trình phục hồi sau tai biến không chỉ cần ý chí kiên cường của người bệnh mà còn cần sự hỗ trợ y khoa bài bản.

• Đội ngũ bác sĩ chuyên khoa Nội thần kinh & Phục hồi chức năng theo sát từng giai đoạn hồi phục.

• Trung tâm vật lý trị liệu – phục hồi chức năng được trang bị máy móc hiện đại: máy kích thích điện cơ, giường tập đa năng, dụng cụ hỗ trợ vận động.

• Phác đồ tập luyện cá nhân hóa, phù hợp với từng bệnh nhân.

• Đồng hành lâu dài: từ điều trị nội trú đến tư vấn, theo dõi sau xuất viện.

👉 Với tinh thần “Tận tâm – Chuyên nghiệp – Vì người bệnh”, BVĐK Phúc An cam kết luôn là điểm tựa vững chắc cho bệnh nhân và gia đình trong suốt quá trình phục hồi sau tai biến.

Nếu có bất kì câu hỏi, thắc mắc nào, Quý khách hàng hãy GỌI NGAY HOTLINE 0867 715 115 để được hỗ trợ thông tin.

Địa chỉ: QL13, Khu phố Mỹ Hưng, P. Chơn Thành, Tỉnh Đồng Nai (Bình Phước cũ)

Fanpage: https://www.facebook.com/benhviendakhoaphucan